ارزیابی چرخه حیات
در جهانی که تغییرات اقلیمی به یکی از مهم ترین چالش های قرن تبدیل شده، ردپای کربنی یا میزان گاز های گلخانه ای ناشی از فعالیت ها، محصولات یا پروژه ها، به سرعت به یک شاخص مهم در تصمیم گیری های صنعتی، اقتصادی و حتی مالی تبدیل شده است.
در این میان، LCA یا ارزیابی چرخه حیات یکی از دقیق ترین ابزارهای سنجش و مدیریت ردپای کربنی به شمار می آید.
ارزیابی چرخه حیات (LCA) چیست؟
یک روش Life Cycle Assessment یا LCA سیستماتیک برای ارزیابی اثرات زیست محیطی یک محصول، فرآیند یا خدمت در تمام مراحل حیات آن است؛ از استخراج مواد خام، تولید، توزیع، مصرف تا دفع نهایی.
اما آنچه این ابزار را برای مدیران پروژه، طراحان صنعتی و سیاست گذاران حیاتی کرده، قابلیت آن در اندازه گیری دقیق ردپای کربن است.
چرخه کربن در LCA چگونه محاسبه می شود؟
در فرآیند LCA، میزان انتشار گازهای گلخانه ای (CO2, CH4, N2O,…) در هر مرحله از چرخه حیات محاسبه شده و برحسب واحد "معادل دی اکسید کربن" (CO2-EQ) بیان می شود. این تحلیل شامل:
- استخراج مواد خام (مثلا انتشار ناشی از حمل و نقل یا فرآیند استخراج)
- فرآیند های تولید(مصرف انرژی، احتراق سوخت ها)
- حمل و نقل و توزیع
- مصرف محصول و پایان عمر مفید
- مدیریت پسماند (بازیافت یا دفن)
چرخه LCA برای صنایع و پروژه های بزرگ حیاتی است؟
- مدیریت پایدار واقعی: دیگر کافی نیست فقط به کاهش مصرف انرژی فکر کنیم؛ باید کل زنجیره تولید و مصرف را تحلیل کنیم.
- پاسخ به الزامات بین المللی و داخلی: بسیاری از سرمایه گذاران، نهاد های مالی و سازمان های نظارتی، گزارش ها ردپای کربن را برای ادامه همکاری الزامی کرده اند.
- کاهش هزینه های پنهان: تحلیل LCA می تواند نقاط پر هزینه، پر مصرف یا با بازده پایین در پروژه را شناسایی و اصلاح کند.
- اعتبار برند: شرکت هایی که مسیر شفاف سازی زیست محیطی را طی می کنند، از نظر عمومی، علمی و بازاری اعتبار بیشتری کسب می کنند.
کاربردهای علمی LCA در پروژه ها و صنایع مختلف:
- محاسبه ردپای کربن یک محصول صنعتی (برای مثال بتن، فولاد، پلاستیک یا...)
- تحلیل پایداری زنجیره تامین شرکت ها
- ارزیابی زیست محیطی بسته بندی کالاها
- تصمیم گیری در طراحی ساختمان های سبز یا پروژه های زیربنایی کم کربن
در یک نگاه:
LCA فقط یک ابزار فنی نیست؛ یک رویکرد تفکر سیستمی و آینده نگر برای پایش و بهبود واقعی عملکرد زیست محیطی پروژه هاست. اگر کسب و کار یا پروژه ی شما به دنبال کاهش اثرات زیست محیطی و افزایش تطابق با الزامات جهانی است، ارزیابی چرخه حیات راه حل کلیدی شماست.
